چشمه پاچنار يكي از پر جاذبه‌ترين نقاط ديدني كوه صفه است كه در ارتفاع 1850 متري قرار دارد و در بيشترين فصول سال آب گوارايي دارد. اين مكان علاوه بر جاذبه طبيعي يعني صفه‌اي فراهم آمده در پناه كوه، درختهاي كهنسال، چشمه آب، باغچه و تراس‌بندي كه براي بيتوته و استراحت بسيار مناسب است، بهترين چشم انداز را به طرف شهر تاريخي اصفهان دارد، شايد به همين دليل از ديرباز مورد توجه بوده است. نام پاچنار اشاره‌اي به سرسبزي و درختان آن دارد.
در زمان شاه سليمان صفوي ( 1106-1077ه ق ) اين امكان جهت احداث تفرجگاه مشرف به شهر انتخاب شد. اين تفرجگاه به نام باني آن «تخت سليمان» نام مي‌گيرد و پيش از آن «تخت صفه» نام داشته است. با توجه به خشكي و سختي راه‌هاي اطراف، فضايي بسيار مناسب براي تماشاي شهر، خلوت با طبيعت، احساس آسايش و رفع خستگي پديد آورده است.
صفه و چشمه پاچنار از يك سابقه تاريخي و اجتماعي نيرومند برخوردار است. در زمان صفويه چشمه پاچنار به عنوان يكي از مكانهاي مناسب براي ايجاد گردشگاه جديد مورد توجه قرار گرفت و شاه سليمان صفوي در بازگشت از شكار، زيبايي شهر اصفهان را در محل پاچنار ديد و دستور داد كه بنايي براي او و خانواده‌اش بسازند و اين بنا به نام او به «تخت سليمان» معروف گرديد. انگلبرت كمپفر ( 1716 – 1651 ) در سفرنامه مفصل خود درباره تخت سليمان مي‌نويسد: (در آن سوي باغ هزارجريب و تقريبا با دويست متر فاصله از آن در دامنه كوه صفه يك تفرجگاه كوچك تابستاني است كه آن را با به تبعيت از نام سازنده آن يعني شاه فعلي ، تخت سليمان ناميده اند و ... )
ژان شاردن كه دوران طولاني و از جمله در زمان تاجگذاري شاه سليمان در اصفهان بوده است در گزارشات خود مي‌نويسد: (در نيمه ارتفاع كوه صفه پس از پيمودن هزارپا به سمت بالا صومعه‌اي است كه در آن كلاه فرنگي‌هاي كوچك ساخته شده است و به آن نام تخت سليمان داده‌اند، زيرا مي‌گويند به امر شاه سليمان آن را ساخته‌اند و سابقا غاري بوده كه آب و درخت فراوان داشته است. شاه اين محل را مناسب ديد و موضوع را با ناظر در ميان نهاد اگر عمارتي در اين جا ساخته شود براي معمار آن شاهكاري محسوب خواهد شد و شاه خواهد توانست از آنجا شهر را به مادر خود نشان دهد. ناظر، مطلب را به خاطر سپرد و براي ساخت آن سه يا چهار هزار عمله و سنگتراش و بنا و غيره را خبر كرد.)
وي را مارپيچي نيز براي رسيدن به آن ساخت و در فواصل معين جايگاه‌هايي براي استراحت و نفس تازه كرده نعبيه كرد. كرنليوس دوبروين (جهانگرد هلندي) كه در اواخر دوره صفويه به اصفهان آمده تصوير زيبايي از تخت سليمان به جا گذاشته است.
اساس بناي تخت سليمان گويا تا اواخر دوره قاجار پابرجا بوده است.
«مادام ديولافوا» كه به عنوان باستان شناس در دوره ناصرالدين شاه به ايران سفر كرده است در نوشته‌هاي خود چنين آورده است. (كاخ سليمان چون با آجر ساخته شده خرابي آن كمتر از كاخ فرح آباد است. خوشبختانه اين قصر كه دورنماي زيبا و باشكوه اصفهان از آن جا نمايان است از آسيب افغانها مصون مانده است.)
وارطانيس يوزوكچيان خليفه و پيشواي روحاني ارمني ( 1844) ضمن ارائه تصويري از بناي تخت سليمان وضع آن را به صورت نيمه ويرانه تشريح مي‌كند.
به طور كلي از گزارش «كاروميناسيان» بر مي‌آيد در حدود پنجاه سال پيش جز آثاري اندك از بناي تخت سليمان باقي نمانده بوده است و در آن زمان از مكان پاچنار همانند چشمه درويش به عنوان (رستوران) استفاده مي‌شده است.
در اين نقطه كتيبه بزرگي در اندازه 3 * 2 متر در زمان صفويه آماده شده بود كه از آن استفاده نشده است. از ميان يادگاريهاي به جا مانده سه مورد تاريخ دارد كه يكي به اندازه تقريبي 50*40 سانتيمتر مي‌باشد و بيشتر كلمات آن به اين شرح خواناست.
(يادگار گروهان اول فوج مختلط اصفهان ( 1329 تا 1319 ) و در زير آن كتيبه اي به خط خوش ارمني نوشته شده كه تاريخ 1934 را دارد و در فاصله تقريبا دومتري سمت چپ اين دو كتيبه، يادگار ديگري از شخصي به نام (محمود شاه علي) بجا مانده كه تاريخ 1324 را دارد.)
0 نظرات:
ارسال یک نظر